Wie is ‘de’ cosmetisch consument in Nederland?
De wereldwijde toename van cosmetische ingrepen, vooral niet-chirurgische behandelingen, heeft geleid tot een groeiende interesse in het begrijpen van de kenmerken en motivaties van cosmetische consumenten. Tussen 2011 en 2023 is het aantal cosmetische ingrepen wereldwijd meer dan verdubbeld, van ongeveer 14 naar 35 miljoen1. Echter weten we nog altijd niet precies wie er nu precies voor cosmetische behandelingen kiezen2-6; wie is de ‘typische’ cosmetisch consument?
Het onderzoek van Anne-Mette Hermans, Tom Decates en Sophie Boerman van de Expertisegroep Cosmetische Ingrepen had als doel om een duidelijker beeld te geven van Nederlandse cosmetisch consumenten. Daarbij werd er onder andere gekeken naar hun demografische kenmerken, zoals gender en leeftijd; motivaties voor behandelingen; en hoe vaak mensen ingrepen ondergaan. Om dit te onderzoeken werd een survey verspreid via 36 verschillende klinieken in Nederland. In totaal vulden 734 cosmetisch consumenten de volledige vragenlijst in.
Beschrijving van de cosmetische consument in Nederland
De 734 consumenten waren voornamelijk vrouwen (97%), heteroseksueel (91%), en geboren in Nederland (91%). Er was een behoorlijke spreiding wat betreft leeftijd: de gemiddelde leeftijd was 45 jaar, maar deze varieerde van 18 tot 77 jaar en, hoewel 40% ouder was dan 50, was 9% 25 of jonger. De meerderheid had een hoog inkomen. Een klein gedeelte van de consumenten was lager opgeleid (14%), en de meesten waren midden- (46%) of hoger opgeleid (39%). In vergelijking met de gemiddelde Nederlander betekent dit dat de cosmetische consument over het algemeen hoger opgeleid is7. De studie vond enkele regionale verschillen in het gebruik van cosmetische ingrepen; zo waren cosmetische behandelingen populairder in de Randstad, Noord-Brabant, en Limburg. Echter kwam er geen eenduidig profiel van een "typische" cosmetische consument naar voren.
De vier meest voorkomende ingrepen waren botox (77% van de consumenten had wel eens botox gehad), fillers (70%), ooglidcorrecties (22%) en borstvergrotingen (14%). Wat opviel is dat consumenten vaak terugkomen voor botox en fillers: het gemiddelde aantal botox behandelingen per persoon was 10.5; terwijl dit voor fillers 5 was.
Redenen voor cosmetische ingrepen
Wanneer deelnemers werd gevraagd om zelf op te schrijven waarom ze de ingrepen hadden ondergaan, gaf een meerderheid (71%) aan dat dit was vanwege een bepaalde ontevredenheid over het uiterlijk. Antwoorden waren bijvoorbeeld: “Ik ben 55 en was niet tevreden met het ouder worden in mijn gezicht”, “Ik wil er frisser uitzien”, en “Na de zwangerschap [waren mijn] borsten niet meer mooi”. Verder werden medische redenen (11%) en eerdere (positieve) ervaringen (5%) genoemd.
Na deze open vraag volgde een gesloten vraag waarbij mensen konden kiezen uit acht redenen voor cosmetische behandelingen die bekend zijn in de literatuur. Deze antwoorden waren veel gevarieerder. De meest gekozen reden was nog steeds ontevredenheid over het uiterlijk, maar deze werd slechts door 37% van de consumenten gekozen. Onzekerheid over het uiterlijk werd door 20% van de respondenten geselecteerd. Bovendien werden redenen als er goed uit willen (blijven) zien voor werk (12%) of voor anderen (10%), of door sociale media filters kan ik zien hoe ik eruit kan zien (5%) nu wel geselecteerd, hoewel deze niet werden genoemd in de eigen antwoorden.
Redenen varieerden ook tussen behandelingen: ooglidcorrecties werden vaker gedaan vanwege medische redenen, terwijl onzekerheid over het uiterlijk belangrijker bleek voor bijvoorbeeld fillers, botox, en borstvergrotingen.
Factoren die specifieke ingrepen beïnvloeden
Weinig factoren bleken een duidelijke verklaring te geven rondom wie wel of niet een bepaalde behandeling ondergaat. Voor botox en ooglidcorrecties gold dat deze behandelingen vaker werden gekozen door hoger opgeleide consumenten en naarmate men ouder wordt. Fillers werden significant vaker door vrouwen gekozen dan door mannen, en dan vooral door mensen die meer gebruikmaken van hoog-visuele sociale media zoals Snapchat, Tiktok en Instagram. Ten slotte hadden lager opgeleide consumenten significant meer borstvergrotingen dan hoger opgeleide consumenten.
Conclusie
Dit onderzoek laat zien dat er weinig basis is voor de soms stereotype beelden die mensen hebben van cosmetisch consumenten. De kenmerken en motivaties van cosmetisch consumenten zijn complex en gevarieerd. Bovendien worden deze vaak beïnvloed door een combinatie van persoonlijke, sociale, en psychologische factoren. De bevindingen benadrukken het belang van het in overweging nemen van deze factoren bij het begrijpen van het gedrag van cosmetisch consumenten.
Het hele artikel kan hier gelezen worden.
Referenties
ISAPS. Global survey 2022. Updated 2023. Accessed April 24, 2024, https://www.isaps.org/media/a0qfm4h3/isaps-global-survey_2022.pdf
Brown, A, Furnham, A, Glanville, L, Swami, V. Factors that affect the likelihood of undergoing cosmetic surgery. Aesthet Surg J. 2007;27(5):501–508
Frederick, DA, Lever, J, Peplau, LA. Interest in cosmetic surgery and body image: Views of men and women across the lifespan. Plas Reconstr Surg. 2007;120(5):1407-1415.
Li, J, Li, Q, Zhou, B, Gao, Y, Ma, J, Li, J. Predictive factors for cosmetic surgery: A hospital-based investigation. Springerplus. 2016;5(1):1543.
Pearlman et al. Factors associated with likelihood to undergo cosmetic surgical procedures among young adults in the United States: A narrative review. Clin Cosmet Investigl Dermatol. 2022;55:859-877
Swami, V, Neves, AN, Coles, R. Acceptance of cosmetic surgery among British female university students: Are there ethnic differences? European Psychologist. 2012;17(1):55-62.
CBS. Onderwijsniveau. (n.d.). Accessed April 24 2024, https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2022/45/minder-overgewicht-en-obesitas-onder-kinderen-met-hoogopgeleide-ouders/onderwijsniveau